ADRENALINA

Niedobór adrenaliny (epinefryna) ogranicza zdolność do reagowania w sytuacjach stresowych, jest związana z niewydolnością nadnerczy bądź niedoborem enzymów. Nadmiar hormonu może doprowadzić do uszkodzenia serca, bezsenności, nerwicy, zawrotów głowy i zmiany widzenia.

ALDOSTERON

Odpowiada za wydalanie potasu z moczem oraz wchłanianie sodu i wody w nerkach, utzrymywanie nawodnienia organizmu i ciśnienia krwi. Niedobór może powododować osłabienia mięśni, mdłości, zaburzenia rytmu serca, niskie ciśnienie krwi. Nadmiar

ANDROGENY

Odpowiadają za kształtowanie się męskich narządów płciowych oraz wykształcenie się wtórnych cech płciowych. Niedobór przedpokwitaniowym objawia się opóźnionym dojrzewaniem płciowym, wysokim głosem, eunuchoidalną sylwetką. W okresie dorosłości objawia się spadkiem libido, zaburzeniami wzwodu, utratą energii, wahaniami nastroju, uczuciem zmęczenia i obniżoną płodnością. Nadmiar może powodować zmniejszenie piersi i macicy, powiększenie łechtaczki, obniżenie barwy głosu, wzrost masy mięśniowej i męska budowa ciała, łojotok i trądzik, łysienie typu męskiego oraz zaburzenia miesiączkowania.

DHEA

Odpowiada za produkcję testosteronu i estrogenów, wpływa na kondycje fizyczną i intelektualną. Niedobór u mężczyzn objawia się kłopotami z pamięcia i koncetracją, zaburzeniami snu, kołataniem serca, uderzeniami gorąca, zmniejszeniem masy mięśniowej i wzrostem masy tłuszczowej. Niedobór u kobiet może powodować osteopenie (zmniejszenie gęstości kostnej), zmniejszenie masy i siły mięśni, obniżenie odporności, zwiększona insulinooporność, przyśpieszenie miażdżycy. Nadmiar może wskazywać na obecność guza kory nadnerczy, raka nadnerczy lub na rozrost nadnerczy.

DOPAMINA

Pełni funkcję neuroprzekaźnika, wpływa na ciśnienie tętnicze krwi, pracę gruczołów endokrynnych oraz koordynację i napięcie mięśni. Niedobór może wywoływać objawy podobne do głodu narkotycznego, chorobe Parkinsona, depresje i ADHD. Nadmiar przyczynia się do schizofrenii, pląsawicy, nadcisnienia tętniczego.

ESTRADIOL

Najważniejszą funkcją w organizmie kobiety jest kontrolowanie prawidłowego rozwoju narządów układu płciowego i ich budowy. Hormon ten odpowiada za kształtowanie się mniejszych i większych warg sromowych. Niedobór to klasyczny objaw choroby Turnera (brak lub niedorozwój chromosomu X), zespół policystycznych jajników oraz niedoczynność przysadki. Nadmiar mogą wskazywać na problemy z wątrobą, nadnerczami, a także na nowotwory jajników.

ESTRIOL

Główną rolą w organizmie kobiety jest zahamowanie owulacji w fazie lutealnej oraz w przebiegu ciąży. Niedobór wynika z zaniku lub niedorozwoju nadnerczy płodu. Może być spowodowany np. ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek, cukrzycą czy niedokrwistością z niedoboru żelaza. Nadmiar w organizmie kobiety nieciężarnej może objawiać się zaburzeniami miesiączkowania, a także prowadzić do choroby zakrzepowo-zatorowej, powstawania obrzęków i kamicy dróg żółciowych.

ESTROGENY

Odpowiedzialne są za popęd seksualny oraz rozwój cech płciowych (2- i 3- rzędowych)a takzę odpowiadają one za prawidłowy wzrost macicy, pochwy i jajowodów oraz sutków. Niedobór jest fizjologicznym zjawiskiem w przypadku kobiet po menopauzie. Związany jest z ustaniem czynności wydzielniczej jajników, które w największym stopniu odpowiadają za syntetyzowanie estrogenów. Nadmiar może dawać objawy takie jak: niski poziom libido, coraz częstsze bóle głowy i migreny. Wysoki poziom estrogenu może skutkować wzrostem wagi, wypadaniem włosów, a także zimnymi dłońmi i stopami.

FSH

Wytwarzany przez przysadkę mózgową. W organizmie kobiety jego rolą jest pobudzanie jajników do syntezy estrogenów i wytwarzania dojrzewających pęcherzyków jajnikowych, a u mężczyzn odpowiada natomiast za czynność jąder. Niedobór u kobiet i mężczyzn może świadczyć o niewydolności przysadki oraz podwzgórza. Nadmiar obserwuje się zwykle w przebiegu pierwotnej niewydolności jajników i jąder lub wad rozwojowych gonad oraz w przedwczesnym wygasaniu czynności jajników w wyniku chorób lub chemioterapii czy radioterapii.

GLUKAGON

Polega na zwiększaniu transportu glukozy do wnętrza komórek, co z kolei obniża poziom glukozy we krwi. Niedobór jest odpowiedzialny za zaburzenia gospodarki węglowodanowej i pojawienie się cukrzycy. Gdy wydzielanie insuliny jest upośledzone, z powodu jej niedoboru zbyt wysokie jest stężenie glukozy (to hiperglikemia). Nadmiar insuliny ma związek z: przyjmowaniem leków doustnych, nietolerancja fruktozy, otyłością, cukrzyca typu 2, zespołem metabolicznym, akromegalią oraz chorobą Cushinga.

INSULINA

KALCYTONINA

Odpowiada za regulowanie gospodarki fosforanowej i węglanowej w organizmie. Niedobór występuje rzadko i zwykle nie wywołuje żadnych komplikacji zdrowotnych. Nadmiar dochodzi do niego w dwóch rzadkich stanach – przeroście komórek C oraz w raku rdzeniastym tarczycy (MCT), który jest nowotworem złośliwym.

KORTYZOL

Często kortyzol utożsamiany jest z reakcją na stres, przez co wiele osób nie docenia roli, jaką pełni dla zdrowego funkcjonowania całego organizmu. Warto więc wiedzieć, że kortyzol jest jednym z kluczowych hormonów odpowiadających za utrzymanie równowagi w naszym organizmie. Przy prawidłowym stężeniu kortyzolu możemy bez problemu się budzić oraz zasypiać. Mało tego, hormon ten pełni także funkcję obronną dla naszego organizmu, ponieważ nie tylko pomaga nam radzić sobie ze stresem, ale również jest odpowiedzialny za reakcję immunologiczną organizmu oraz za łagodzenie stanów zapalnych.

LH

U kobiet LH odpowiada za stymulację procesu jajeczkowania, produkcję estradiolu i progesteronu oraz przygotowanie zapłodnionego jaja do zagnieżdżenia w macicy a u mężczyzn LH wpływa na wytwarzanie testosteronu. Niedobór u kobiet i u mężczyzn LH wskazuje na nieprawidłowe funkcjonowanie podwzgórza czy przysadki mózgowej, także na nowotwory przysadki. Nadmiar może świadczyć o niewydolności jajników, zespole policystycznych jajników czy też zaburzeń pracy przysadki.

MELATONINA

Odpowiada za regulację dobowego cyklu snu i czuwania – jest wewnętrznym zegarem, który wyznacza organizmowi pory zasypiania i budzenia się. Objawami niedoboru są trudności z zasypianiem w nocy i wybudzeniem się rano, problemy z koncentracją, obniżenie samopoczucia oraz zmęczenie. Nadmiar może wywoływać niekorzystne objawy takie jak nudności, koszmary, senność i zmęczenie, a nawet stany depresyjne.

NORADRENALINA

Prowadzi ona do podwyższenia ciśnienia tętniczego wskutek skurczu mięśniówki naczyń krwionośnych, a oprócz tego odpowiada za rozpad glikogenu, uwalnianie kwasów tłuszczowych, hamowanie perystaltyki jelit oraz rozkurcz oskrzeli. Niedobór może powodować niedociśnienie tętnicze (niskie ciśnienie krwi), a także obserwowane jest niedocukrzenie, co ma związek z obniżeniem poziomu glukozy we krwi. Osoby odczuwają ból głowy, niepokój, mają problemy z koncentracją i zasypianiem. Nadmiar w negatywny sposób wpływa na nasze zdrowie, prowadząc m.in. do nadciśnienia tętniczego. Wystepują bóle głowy, nadpotliwość i kołatanie serca.

OKSYTOCYNA

Hormon steroidowy produkowany w warstwie pasmowatej kory nadnerczy. Jego głównym zadaniem jest zwiększanie stężenia glukozy we krwi w sytuacjach stresowych. Niedobór objawia się stałym osłabieniem z tendencją do omdleń w wyniku odwodnienia lub zmniejszonego stężenia glukozy we krwi. Nadmiar objawia się wzrostem poziomu glukozy we krwi (hiperglikemią), wzmożonym pragnieniem i nasilonym oddawaniem moczu, zwiększoną częstotliwością infekcji oraz nadciśnieniem tętniczym.

PARATHORMON

Jego główną funkcją biologiczną jest zarządzanie gospodarką wapniowo-fosforanową w organizmie. Niedobór objawia się głównie tzw. tężyczką, czyli niekontrolowanymi skurczami różnych partii mięśni, spowodowanymi niskim stężeniem jonów wapnia we krwi. Nadmiar objawia się nadczynnościami przytarczyc, nowotworami (zwłaszcza gruczolaków) tego narządu lub w przebiegu ostrej i przewlekłej niewydolności nerek.

PROLAKTYNA

To hormon produkowany przez przysadkę mózgową. Wysokie stężenie prolaktyny  wpływa na stan zdrowia zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Nadmiar hormonu może być przyczyną mlekotoku u kobiet niebędących w ciąży i niekarmiących, zaburzenia miesiączkowania – nieregularne miesiączki lub ich brak, niepłodność lub objawy przypominające menopauzę – napady gorąca, suchość pochwy, a także odwapnienie kości, mogące prowadzić do osteoporozy. Podwyższona prolaktyna u mężczyzn może prowadzić do zaburzeń erekcji i potencj, niepłodności lub zmniejszenie masy mięśniowej oraz owłosienia płciowego. Poziom prolaktyny określa się w badaniu krwi.

PROGESTERON

Odpowiada przede wszystkim w organizmie kobiety za zagnieżdżenie zarodka w błonie śluzowej macicy i utrzymanie ciąży. Progesteron odgrywa ważną rolę w zapłodnieniu, ponieważ wpływa na śluz szyjkowy. Do niedoboru może przyczyniać się zatrucie ciążowe, dysfunkcja przysadki mózgowej lub podwzgórza. Objawy to plamienia lub krwawienia z dróg rodnych, silny ból w dole brzucha, skurcze macicy. Nadmiar to obrzęki, zatrzymywanie wody w organizmie, wolniejszy przepływ krwi, a także żylaki. Nadmiar progesteronu może łączyć się niewydolnością wątroby, zespołem nadnerczowo-płciowym, zespołem policystycznych jajników, nowotworami nadnercza lub jajników.

SEROTONINA

Neuroprzekaźnik i hormon tkankowy odgrywa niezwykle istotną rolę w funkcjonowaniu organizmu ludzkiego. Uczestniczy w przesyłaniu impulsów między komórkami układu nerwowego. Wpływa na stany emocjonalne, koncentrację i pamięć, czuwa nad sprawnym funkcjonowaniem układu pokarmowego. Niedobór wynika ze źle dopasowanej diety i prowadzi do poważnych zaburzeń funkcjonowania takich jak depresja i bezsenność. Pacjenci mają obniżony nastrój, który prowadzi do smutku, objadania się, braku apetytu, a nawet napadów agresji. Nadmiar powoduje zaburzenia pracy jelit i upośledza ich perystaltykę. Długotrwały nadmiar serotoniny w organizmie może stanowić przyczynę rozwoju takich schorzeń, jak zespół jelita drażliwego i stany zapalne jelit.

TESTOSTERON

Testosteron u mężczyzn odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu funkcji seksualnych, odpowiada m.in. za rozwój męskich narządów płciowych, przyrost masy mięśniowej, rozkład tkanki tłuszczowej, ton głosu, rozwój męskiego typu owłosienia. Niedobór testosteronu objawia się spadkiem libido, zaburzeniami wzwodu, utratą energii, uczuciem zmęczenia i obniżoną płodnością. Stosowanie pochodnych testosteronu powoduje liczne działania uboczne, w tym demaskulinizację, zahamowanie wzrostu, choroby układu sercowo-naczyniowego, zmiany skórne, zmiany w tkance łącznej (zerwania ścięgien), zaburzenia błędnikowe, a nawet nowotwory.

TSH (TYREOTROPINA)

Jest wydzielany przez przysadkę mózgową. Działa na gruczoł tarczowy (tarczycę), pobudzający go do produkcji hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Niedobór świadczy najczęściej o nadczynności tarczycy. Nadmiar może być wynikiem występowania subklinicznej niedoczynności tarczycy, a także innych chorób, w tym o podłożu autoimmunologicznym.

TRÓJJODOTYRONINA T3

Odgrywają ważną rolę w procesie wzrostu i rozwoju organizmu. Niedobór wskazuje na niedoczynność tarczycy (np. Hashimoto) lub podostre zapalenie tarczycy. Nadmiar oznacza nadczynność tarczycy lub wole guzkowe. Inną przyczyną jest przyjmowanie preparatów zawierających w swoim składzie hormon T3.

TYROKSYNA T4

Główny hormon gruczołu tarczowego. Działa na wszystkie tkanki ustroju poprzez receptor jądrowy. Ponadto nasila termogenezę i pobudza wzrost komórek. Nadmiar tyroksyny prowadzi do nadczynności tarczycy, niedobór tyroksyny – do niedoczynności tarczycy.

KLIMAKTERIUM

Inaczej menopauza-to okres w życiu dorosłej kobiety, kiedy dochodzi do zakończenia okresu rozrodczego. Menopauzę diagnozuje się w sytuacji, gdy ostatnie krwawienie miesięczne wystąpiło rok wcześniej. Niedobór estrogenów jest przyczyną wielu dolegliwości, ale gwałtowny spadek poziomu progesteronu – hormonu ciałka żółtego. W okresie klimakterium produkcja progesteronu spada niemal do zera.

RÓWNOWAGA HORMONALNA

GRASICA

Narząd limfatyczny, którego główną funkcją jest rozwój układu odpornościowego. Przerostowi grasicy zwykle towarzyszy miastenia objawia się: opadaniem powiek i głowy, zaburzeniami widzenia – podwójnym widzeniem przedmiotów, osłabieniem siły mięśniowej rąk i nóg, niewyraźną mową, problemami z gryzieniem i połykaniem pokarmów, zaburzeniami oddychania. Obecność grasiczaka wymaga operacyjnego usunięcia grasicy. Grasiczak może również pojawić się w przebiegu niedokrwistości aplastycznej oraz układowego tocznia trzewnego.

JAJNIKI

Jajniki produkują najważniejsze hormony płciowe takie jak: estrogeny, progesteron, androgeny oraz relaksynę. Ze strony medycznej wyróżniamy nastepujące choroby: zapalenie jajników, zespół policystycznych jajników, niewydolność jajników i torbiele jajników.

NADNERCZA

Odpowiadają za produkcję hormonów, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nieprawidłowa praca nadnerczy skutkuje niedoborem hormonów, co grozi poważnymi zaburzeniami zdrowotnymi, a w niektórych przypadkach nawet śmiercią. Choroby nadnerczy możemy podzielić: choroby związane z nieprawidłowościami w wydzielaniu hormonów, choroby związane z zaburzeniami wydzielania mineralokortykosteroidów, choroby związane z nadmiarem androgenów, guzy nadnerczy, rak nadnerczy, guz chromochłonny.

NARZĄDY PŁCIOWE MĘSKIE

Układ rozrodczy męski stanowi grupę narządów wewnętrznych oraz zewnętrznych, których głównym zadaniem jest produkcja plemników oraz ich transport do żeńskich organów rozrodczych. Njaczęstrze choroby układu rozrodczego: stulejka, skręt jąder, zaburzenia erekcji, zbyt wczesny wytrysk, problemy z nietrzymaniem moczu, łagodny przerost prostaty.

NARZĄDY PŁCIOWE ŻEŃSKIE

Narządy płciowe znajdują się całkowicie wewnątrz ciała. Ich funkcją jest doprowadzenie komórek jajowych do dojrzewania i na uwalnianiu ich w regularnych odstępach czasu, a w przypadku, kiedy komórka jajowa zostanie zapłodniona – mają chronić i odżywiać zarodek, a później płód.

PODWZGÓRZE

Podwzgórze ma wpływ na nasze emocje i kontroluje homeostazę wewnątrzustrojową (odpowiada m.in. za utrzymanie odpowiedniej temperatury i gospodarki wodno-elektrolitowej). Podwzgórze to część międzymózgowia, która kontroluje takie funkcje organizmu, jak: sen, głód, rytm dobowy, pragnienie i temperature ciała. Choroby: zaburzenia widzenia, silne bóle głowy, zaburzenia hormonalne, bezsenność, brak apetytu, zaburzenia wzrostu, padaczka.

PRZYSADKA MÓZGOWA

Głównym jej zadaniem jest wydzielanie hormonów, które sterują pracą innych gruczołów. Przysadka wydziela hormony, które działają na nadnercza, tarczycę, jajniki i jądra, które z kolei wytwarzają inne hormony. Przysadka mózgowa kontroluje metabolizm, wzrost, dojrzewanie płciowe, rozmnażanie, ciśnienie krwi i wiele innych ważnych funkcji i procesów fizycznych. Niepokojące objawy: bóle głowy, osłabienie, zmęczenie, wysokie cisnienie, problemy ze snem, niewyjaśniony przyrost masy, zmiany stanu psychicznego, utrata pamięci.

PRZYTARCZYCE

Leżą przy tarczycy. Ich główny zadaniem jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforowej w organizmie. Niedostateczne wydzielanie hormonu PTH grozi pojawieniem się zaćmy, niewydolności serca, drętwienia kończyn czy nerwicy. Nadmiar hormonu we krwi powoduje zaś podwyższone stężenie wapnia (hiperkalcemię), która z kolei może prowadzić do zaburzeń pracy układu pokarmowego.

TARCZYCA

Odpowiedzialny jest za wytwarzanie hormonów tarczycy, które sterują przemianą materii w tkankach i narządach organizmu. Są to trójjodotyronina (T3), tyroksyna (T4) oraz kalcytonina. Reguluje pracę układu nerwowego i warunkuje prawidłowy wzrost organizmu. Usprawnia perystaltykę jelit i przemianę materii. Ma wpływ także na samopoczucie, a jej zaburzone wydzielanie może powodować zmęczenie, niepokój, senność, a nawet zaburzyć pracę serca. Choroby tarczycy to m.in.: niedoczynność i nadczynność tarczycy, zapalenie tarczycy, nowotwory (rak tarczycy), wole guzkowe nietoksyczne oraz choroba Hashimoto.

TRZUSTKA

Odpowiada za metabolizm cukrów, lecz także produkuje enzymy trzustkowe odpowiadające za trawienie białek lub tłuszczów. Kiedy dochodzi do ostrego stanu zapalnego trzustki, enzymy w sposób niekontrolowany uwalniają się w obrębie jamy brzusznej. Trzustka pełni dwie ważne funkcje – dostarcza do jelita cienkiego enzymy umożliwiające trawienie pożywienia (białek, węglowodanów i tłuszczów) i produkuje hormony regulujące poziom glukozy we krwi – insulinę i glukagon. Niewydolność trzustki objawia się zwykle upośledzeniem wchłaniania, niedożywieniem, awitaminozą i utratą masy ciała i często związana jest z biegunką tłuszczową. Objawy to przede wszystkim nagły, silny, przeszywający, narastający i opasujący ból zlokalizowany w nadbrzuszu (nierzadko promieniujący do pleców), nudności, wymioty i wzdęcie brzucha.

SZYSZYNKA

Wydziela melatoninę, odpowiedzialną za regulację rytmu dobowego organizmu. To pochodna aminokwasu tryptofanu, która uczestniczy w regulacji zegara biologicznego organizmu. Bierze udział w kontroli procesów snu i czuwania, hamuje czynność gonad. Hormon ten wytwarzany jest po zapadnięciu zmroku. Choroba może przebiegać bezobjawowo lub wywoływać problemy z widzeniem, bóle głowy, rzadziej wodogłowie. Guzy szyszynki mogą być łagodne lub złośliwe. Dają różne objawy, m.in.: zawroty i bóle głowy, wymioty, zaburzenia widzenia, oczopląs, zaburzenia pamięci, śpiączkę, niedowład kończyn.

SOLE SCHUSSLERA

Biochemiczne sole mineralne dr Schüsslera pobudzają i regulują poszczególne funkcje organizmu, wspierając procesy samoleczenia na poziomie komórkowym. W sposób łagodny i bez ryzyka skutków ubocznych, sole komórkowe porządkują procesy biochemiczne organizmu. Sole biochemiczne likwidują zaburzenia w procesie dystrybucji minerałów na poziomie cząsteczkowym; nie służą bezpośrednio wyrównaniu ewentualnych niedoborów. Sole funkcyjne doktora Schüsslera to podstawowe, niezbędne do życia związki minerałów, występujące w każdym ludzkim organizmie. Można stosować jedną, dwie sole, ale może być i tak, że potrzebny jest zestaw 6-7 soli a nawet więcej. Wszystko zależy od zaburzeń i od stanu biochemicznego człowieka. Sole rozpuszczamy w przegotowanej wodzie (1,5 litra) i popijamy małymi łykami w ciągu dnia.

CALCIUM FLUORATUM

Calcium Fluoratum jest ważnym środkiem wspomagającym elastyczność tkanek, szkliwo zębów, ząbkowanie, ciążę. Dotyczy zarówno zmian zimowych, jak i sezonowych, kiedy mechanizmy obronne organizmu poddawane są próbie, aby przywrócić równowagę fizjologiczną. Wskazania do stosowania: żylaki i pajączki, zwiotczenie skóry, rozstępy, zbyt miękkie szkliwo (próchnica zębów) pękanie skóry np. w kącikach ust, pęknięcia ściany odbytu, hemoroidy, łuszczyca, brodawki, stwardniałe krosty po trądziku, zdeformowane paznokcie, tendencja do opadania narządów.

CALCIUM PHOSPHORICUM

Fosforan wapnia występuje najczęściej w organizmie człowieka, w największej ilości obecny jest w kościach, zębach i chrząstkach. Organizm potrzebuje tej substancji do prawidłowego procesu mineralizacji. Calcium Phosphoricum, podobnie jak sole magnezu, działa rozluźniająco i rozkurczowo na mięsnie i nerwy. Wskazania do stosowania: opóźnione i słabe tworzenie kości oraz bolesne tworzenie się zębów (u dzieci), utrata masy kostnej (osteoporoza), wspomagająca leczenie kości po wszelkich urazach, skurcze mięśni, mrowienie i drętwienie kończyn, choroby alergiczne, przerost błony śluzowej (polipy) skłonność do krwawień z nosa.

CALCIUM SULFURICUM

Siarczan wapnia jest składnikiem aminokwasów (budulca białek); wpływa na tworzenie tkanki łącznej i wzrost nowych komórek. Siarczan wapnia działa przeciwzapalnie na skórę i błony śluzowe i wspomaga odprowadzanie ropy, jeśli jest ujście do jej odprowadzenia. Ponadto jony wapnia stabilizują błonę komórkową, a jony siarczanowe wspomagają procesy spalania w komórce. Wskazania do stosowania: stany zapalne węzłów chłonnych, rozszerzenia skóry i błon śluzowych, ropne zapalenie oskrzeli.

CUPRUM ARSENICOSUM

Wskazania do stosowania: wszystkie rodzaje skurczów mięśni, skurcze łydek. Bóle podczas miesiączki, dolegliwości przypominające skórcze kolki przewodu pokarmowego czy drgawki, atak pasożytów i grzybów.

KALIUM CHLORATUM

Chlorek potasu reguluje wydalanie wody z organizmu, wspiera funkcjonowanie nerwów i mięśni oraz uczestniczy w metabolizmie cukrów i białek. Sól funkcyjna chlorek potasu jest wskazana w drugim stadium stanu zapalnego, kiedy choroba już się ujawniła, a symptomy są wyraźne. Kalium Chloratum reguluje gospodarkę potasu w organizmie; ma pozytywny wpływ na rytm serca, pracę żołądka i jelit. Wskazania do stosowania: nieżyt błon śluzowych (chroniczny katar, stany zapalne zatok, oskrzeli, migdałów) wspomagające leczenie oparzenia I i II stopnia, wszelkie stany zapalne przebiegające z gorączką, stany zapalne stawów i ścięgien, stany zapalne błony śluzowej jelit i żołądka, zapalenie spojówek.

KALIUM PHOSPHORICUM

Fosforan potasu oddziałuje na wegetatywny i autonomiczny system nerwowy. Jest uważany za składnik odżywczy, ponieważ bierze udział w wytwarzaniu energii w komórkach, pomagając białkom w mięśniach wchłaniać tlen. Bez tego minerału nie byłby możliwy proces spalania w tkankach mięśniowej i nerwowej. Jeśli gospodarka tej soli zostanie zakłócona, może wystąpić ból i osłabienie nerwów i mięśni, a nawet dojść do ich porażenia. Wskazania do stosowania: stan osłabienie (po wysiłku) stany wyczerpania (fizyczne, psychiczne i duchowe) wspomagająco przy stanach przygnębienia, apatii, lęku i depresji, biegunki i zaparcia na tle stresowym, zaburzenia snu wywołane napięciem, skurcze mięśni, nadpobudliwość u dzieci.

MAGNESIUM PHOSPHORICUM

Fosforan magnezu wspomaga rozwój mięśni, nerwów i kości oraz jest odpowiedzialny za rytmiczne skurcze mięśnia sercowego. Wskazania do stosowania: wszelkiego rodzaju skurcze (brzucha, łydek, miesiączkowe) skurcze naczyń (migreny), skurcze mięśni oddechowych (astma), drżenie mięśni, kolki, niepokój na tle nerwowym.

NATRIUM PHOSPHORICUM

Fosforan sodu znajduje się w prawie wszystkich komórkach ludzkiego ciała; magazynowany jest zasadniczo w limfie. Natrium phosphoricum odkwaszając organizm (neutralizacja kwasów) ma za zadanie zapewnienie równowagi kwasowo-zasadowej. Fosforan sodu bierze udział w rozkładzie kwasu mlekowego i stymuluje jego wydalanie. Wskazania do stosowania: zaburzenia trawienia tłuszczów (skurcze brzucha, otyłość, wzdęcia, kolki), trądzik metaboliczny, zgaga, dna moczanowa, ból mięśni po wysiłku, stany zapalne pęcherza, nerek oraz błony śluzowej żołądka.

ZIOŁA

Zioła mają bardzo szerokie działanie: zmniejszają obrzęki, hamują rozwój bakterii, uszczelniają ściany naczyń krwionośnych, są moczopędne, wpływają na krzepliwość krwi, obniżają ciśnienie, działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, wymiatają wolne rodniki.

KONICZYNA CZERWONA

Wykorzystywana jest oczywiście głównie w łagodzeniu objawów towarzyszących menopauzie, choć tradycyjne stosowanie obejmuje także napięcie przedmiesiączkowe, nieregularne miesiączki oraz dolegliwości górnych dróg oddechowych, jak kaszel i astma, a ponadto schorzenia dermatologiczne. Poza tym, wyciągi z czerwonej koniczyny zaleca się w zaburzeniach trawienia, przy braku apetytu oraz w zaparciach. Bardzo ważny jest dobór odpowiedniej jakości suplementu. Środek taki powinien mieć ściśle określoną zawartość izoflawonów. Rekomendowana dzienna dawka wynosi 80 mg dziennie izoflawonów (40 mg rano i wieczorem).

SOJA

Jest znakomitym źródłem białka, co sprawia, że stanowi idealny zamiennik dla mięsa. Jest też dobrym źródłem witamin z grupy B i wielu składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego.

PLUSKWICA GRONIASTA

Wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwkaszlowe. Preparaty z pluskwicą stosowane są w łagodzeniu dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego i zaburzeń miesiączkowania. Wspomaga też leczenie osteoporozy, która często ujawnia się w okresie przekwitania. Trzeba ją pić systematycznie, efekty można zauważyć po ok. dwóch tygodniach od rozpoczęcia stosowania.

LEN

Działanie ochronne, osłaniające przewód pokarmowy. Odwar z nasion lnu ma bardzo częste zastosowanie jako środek powlekający i picie lnu jest zalecane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Wystarczy wrzucić nasiona do ciepłej wody i odczekać kilka minut, wówczas napęcznieją i wytworzą śluz.

ŻYWOKROST

Działanie ściągające i łagodzące podrażnienia; łagodzi objawy łuszczycy, oparzeń słonecznych i zmian w przebiegu atopowego zapalenia skóry; chroni przed odleżynami; wspomaga leczenie odmrożeń a także właściwości przeciwbólowe , dzięki czemu stosowany jest przede wszystkim przy problemach związanych z układem mięśniowo-stawowym. Olej lub maść na bazie żywokostu przynosi zatem ulgę w leczeniu takich przypadłości jak: reumatoidalne zapalenie stawów, ból towarzyszący zmianom zwyrodnieniowym lub kontuzjom, urazy stawów i mięśni, a także zwichnięcia i skręcenia. Co ważne, maść z żywokostu warto stosować także podczas rekonwalescencji po złamaniach kości. Domowymi sposobami jest maść i nalewka z żywokostu.

LUKRECJA

Ekstrakt lukrecji działa nawilżająco i kojąco oraz łagodzi podrażnienia. Wspomaga regenerację naskórka, a dzięki działaniu przeciwbakteryjnemu i przeciwzapalnemu wspomaga leczenie trądziku, egzemy, łuszczycy i atopowego zapalenia skóry. Duże ilości lukrecji mogą powodować zmniejszanie wydalania moczu, a w konsekwencji prowadzić do obrzęków nóg, twarzy i rąk. Przez zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej nadmiar lukrecji może spowodować podwyższenie ciśnienia krwi, duszności oraz arytmię serca. Nie powinna być zażywana przez kobiety w ciąży i matki karmiące. Najpopularniejszą formą spożywania lukrecji są cukierki i żelki a także może byc przygotowana w formie herbatek lub naparów.

ŻEŃ-SZEŃ

Wpływa na ośrodkowy układ nerwowy, poprawiając zdolności koncentracji i zapamiętywania, chroni on organizm przed osteoporozą, obniża poziom cholesterolu, a także ma właściwości przeciwcukrzycowe oraz przeciwnowotworowe. To zioło, które nie powinno być stosowane przez osoby biorące warfarynę, czyli lek wykorzystywany przy leczeniu zakrzepicy i zatorowości płucnej. Nie powinien być spożywany wieczorem oraz w przypadku picia dużej ilości kawy, bo wtedy wywołuje bezsenność. Ponadto należy pamiętać, że stosowanie go w nadmiernej ilości skutkuje podwyższeniem ciśnienia krwi, zaburzeniami rytmu serca, biegunką lub wysypką. Występują w aptece w formie tabletek do suplementacji codziennej.

NIEPOKALANEK POSPOLITY

Wysuszone owoce niepokalanka działają regulująco na cykl miesięczny. Mają one działanie zbliżone do wydzielanych przez organizm substancji semiochemicznych, dopamin, obniżając w ten sposób wydzielanie hormonu prolaktyny. Dzięki temu przyczyniają się do przywrócenia równowagi hormonalnej. Stosuje się głównie w formie naparu.

POCHRZYN WŁOCHATY

Uważany jest za naturalny środek przywracający równowagę kobiecych hormonów płciowych. W medycynie tradycyjnej wykorzystuje się go, aby uśmierzyć bolesne miesiączki, złagodzić objawy PMS i dolegliwości związane z menopauzą. Można go spożywać w formie proszku, nalewki i herbatki.

PRZYWROTNIK

Roślina wykazuje działanie ściągające i przeciwkrwotoczne, antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Wzmacnia strukturę naczyń krwionośnych. Świetnie sprawdzi się przeciw gorączce. Łagodzi skutki starzenia się skóry, wygładza zmarszczki i bruzdy. Roślina pomaga w leczeniu trądziku, zmniejszając rozszerzone pory, a także niwelując związane z trądzikiem przebarwienia. Działa jako uszczelniacz na naczynia krwionośne. Przywrotnik najlepiej stosowac w formie naparu do picia, płynu do płukania jamy ustnej.

MORSZCZYN PĘCHERZYKOWATY

Stosowany w celu uzupełnienia niedoborów jodu w organizmie, a dzięki zawartości polisacharydów działa również lekko przeczyszczająco. Pęczniejąc w przewodzie pokarmowym delikatnie drażni ściany jelit przyspieszając ich perystaltykę, dzięki czemu ułatwia wypróżnianie i likwiduje zaparcia. Zawiera między innymi jod, cynk, miedź, magnez, selen, chlor, potas, witaminę C, witaminy z grupy B, beta karoten, chlorofil i naturalne antyoksydanty. Spożywać można w formie naparu i gotowych preparatów.

KARBIENIEC

Środek uśmierzający kaszel i pomagający w dolegliwościach ze strony układu oddechowego. Właściwości uspokajające wykorzystywano w problemach z zasypianiem. Stosuje się go w leczeniu: gruźlicy, nadczynności tarczycy, stanów lękowych, kołatanie serca, nadczynności gruczołów płciowych, otyłości, zaburzeń przemiany materii, objawów choroby Gravesa-Basedowa oraz drgawek. Może być podawany w tabletkach, jako napar jednak najbardziej popularną metodą podawania jest nalewka.

KOZIERADKA

Dobre remedium na choroby górnych dróg oddechowych, ponieważ mają działanie wykrztuśne. Okłady z nasion kozieradki mogą być wykorzystywane w leczeniu stanów zapalnych skóry, czyraków, ropni, owrzodzeń, a także obrzęków, stłuczeń i siniaków. Właściwości: hipoglikemiczne i przeciwhiperglikemiczne – przeciwcukrzycowe, hipolipidemiczne – obniżające ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu we krwi, neurologiczne, hormonalne, wspomagające pracę układu pokarmowego.

POKRZYWA

Zawiera duże ilości witaminy C, poprawia trawienie i metabolizm, przyspiesza usuwanie nadmiaru wody, poprawia kondycję włosów, skóry i paznokci, ma działanie przeciwkrwotoczne, uzupełnia braki witamin i soli mineralnych, wykazuje działanie przeciwbakteryjne. Wykorzystywany jest w łagodzeniu stanów zapalnych dróg moczowych, skąpomoczu, a także pomocniczo w leczeniu kamicy moczowej, dny moczanowej (artretyzmu), a także w chorobach reumatycznych i w niektórych chorobach skóry, szczególnie świądu, wykwitów i innych zmian zapalnych. Niedobór możemy uzupełnić pijąc herbatki, napar, sok z pokrzywy, bądź suplementy.